اشتغال سالمندان؛ فرصت یا تهدید برای جوانان؟

نتایج گزارش «آیا کارکردن سالمندان، شغل جوانان را می‌گیرد؟» بانک جهانی در سال ۲۰۲۱ انجام داده است و مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا در خردادماه ۱۴۰۴ به فارسی ترجمه و منتشر کرده، صراحتاً به این پرسش پاسخ می‌دهد و نشان می‌دهد اشتغال طولانی‌تر سالمندان نه‌تنها فرصت‌های شغلی جوانان را کاهش نمی‌دهد، بلکه اغلب تأثیر مثبت یا خنثی دارد و می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند.

یک باور اشتباه

 بانک جهانی این باور که تعداد مشاغل در اقتصاد ثابت است و اگر سالمندان بیشتر کار کنند، جایی برای جوانان نمی‌ماند را به‌صراحت رد می‌کند. گزارش به تجارب شکست‌خورده کشورهایی می‌پردازد که برای افزایش مشارکت اقتصادی جوانان، نرخ اشتغال سالمندان را کاهش داده‌اند. برای مثال، انگلیس (۱۹۷۷) و فرانسه (۱۹۸۲) با تشویق بازنشستگی زودهنگام سالمندان، سعی کردند شغل برای جوانان آزاد کنند؛ اما نتیجه‌ای در بر نداشت و اشتغال جوانان افزایشی نداشت.

نتایج یک مطالعه (2016) در کشور مالزی نیز نشان می‌دهد رابطه منفی و معناداری میان اشتغال سالمندان و اشتغال یا درآمد جوانان وجود ندارد؛ بنابراین سال‌ها تلاش برای کاهش اشتغال سالمندان به‌منظور افزایش فرصت‌های شغلی برای جوانان نتایج مطلوبی نداشته است.

سیاست‌های موفق

 این گزارش به نمونه‌هایی از کشورهای موفق مانند اندونزی، سنگاپور، کره جنوبی و کانادا اشاره می‌کند که با تدوین و اجرای برنامه‌های ملی جامع، از جمله آموزش مجدد، مشوق‌های مالی برای کارفرمایان، قوانین منع تبعیض سنی و ایجاد شرایط کاری انعطاف‌پذیر و... توانسته‌اند به اشتغال سالمندان کمک کنند و درعین‌حال بهره‌وری کلی اقتصاد را بالا نگه دارند.

نتیجه‌گیری

 نتایج گزارش نشان می‌دهد که نگرانی درباره کاهش فرصت‌های شغلی جوانان با اشتغال سالمندان نادرست است و سیاست‌هایی که به افزایش مشارکت سالمندان در بازار کار می‌پردازند، می‌توانند به بهبود اقتصاد و رفاه اجتماعی هم کمک کنند. البته هشدار می‌دهد که اشتغال مجدد سالمندان نباید به کاهش حقوق بازنشستگی یا افزایش جبری سن بازنشستگی منجر شود.