قلمرو رفاه

ذهن ارتجاعى

مروری بر اثر کوری رابین؛ چگونه محافظه‌کاری، با سرمایه‌داری بی‌قید و جنبش‌های کارگری در تقابل قرار گرفته است؟

04 آبان 1404 | 22:03 مرور فرهنگ

«كوری رابین»، نظریه‌پرداز سیاسی و روزنامه‌نگار آمریکایی است که تمرکز پژوهش‌هایش بر مطالعه اشکال معاصر محافظه‌کاری و نومحافظه‌کاری آمریکایی و نیز مشکلات لیبرال‌ها و چپ‌ها در برخورد با برتریطلبی آمریکای پس از جنگ سرد است.

این کتاب بررسی تاریخ اندیشه و سیاست‌ورزی محافظه‌کاری از زمان تولد آن در انقلاب فرانسه تا امروز است و برای نیل به این هدف چهره‌های سیاسی، ادبی، هنری و حقوقی حامل اندیشه محافظه‌کاری و ذهن ارتجاعی را به نقد میکشد. نویسنده از واژه‌های محافظه‌کار، ارتجاعی و ضدانقلابی به جای هم استفاده میکند؛ همه ضدانقلابیون محافظه‌کار نیستند ولی همه محافظه‌کاران به این یا آن شکل ضدانقلابند.

 او با بررسی تاریخی اقدامات مختلف دو حزب اصلی آمریکا به همخوانی اندیشه محافظه‌کاری با سرمایه‌داری بیقیدوبند و میل به گسترش امپراتوری میپردازد. در این راستا نمایان‌ترین تلاش حزب جمهوریخواه از زمان انتخابات میاندوره‌ای سال 2010 را کاستن از حق و حقوق کارکنان و زنان و این موضوع را نشان‌دهنده پیشروی جمهوری‌خواهان به آخرین سنگرهای جنبش کارگری و فمینیستی میداند.

 با وجود این، او نشان میدهد که موفقیت راست موهبتی یکدست نیست، همچنان که محافظه‌کاران مدت‌هاست خاطرنشان کرده‌اند نوعی اشتراک مساعی دیالکتیکی بین چپ و راست وجود دارد که طی آن پیشرفت اولی برانگیزنده نوآوریهای دومی میشود.

اندیشه محافظه‌کاری مدرن با وقوع انقلاب فرانسه شکل گرفت و پیشگام آن «ادموند برک»، فیلسوف و سیاستمدار محافظه‌کار انگلیسی، از دور و نزدیک شاهد رویدادهای انقلاب فرانسه بود. محافظه‌کاری اصولا در برابر پدیده انقلاب و رادیکالیسم انقلابی مطرح شد و ارتجاع و بازگشت به وضع پیشین را نمایندگی میکرد. مولف با شناسایی ریشه‌های محافظه‌کاری استدلال میکند که اندیشه راست ملهم از دشمنی با رهایی اقشار فرودست است.

 محافظه‌کاران، به‌رغم مخالفت با جنبش‌های آزادیخواهانه و برابریخواهانه، طرفدار مفهومی پویا از سیاست و جامعه‌ هستند که شامل دگرسازی خود، خشونت و جنگ میشود. او این ایده را مطرح میکند که محافظه‌کاری در اساس راه و روشی سیاسی در واکنش به جنبش‌های چپ و رادیکال بوده است.

 کتاب به دو بخش تقسیم میشود. بخش اول با شرحی کلی درباره هسته ضدانقلابی سیاست‌های محافظه‌کارانه، از انقلاب فرانسه تا امروز، آغاز میکند. این فصل کمتر بر اهداف و مقاصد ضدانقلاب و بیشتر بر تحرکات و مانورهای آن تمرکز دارد. در ادامه کتاب درباره راست نوین و محافظه‌کاران پس از جنگ سرد بحث میشود. بخش دوم به موضوع خشونت در محافظه‌کاری میپردازد

. هرچند این بخش با مرور وقایع جنگ سرد در آمریکای لاتین آغاز میشود و با درنگی کلیتر درباره چگونگی رویکرد راست به خشونت از زمان برک به جمع‌بندی میرسد، بیشتر بحث‌های این بخش از ابتدای قرن بیست‌و‌یکم، 11 سپتامبر، جنگ با تروریست ر و جنگ در عراق گرفته شده است. این رویدادها و سرگیجه‌ای که در میان محافظه‌کاران برانگیخته‌اند، نویسنده را به این نتیجه میرساند که شیفتگی به خشونت در راست امروزی نه نوعی انحراف بلکه سازنده این سنت است.

ذهن ارتجاعى (محافظه‌کاری از ادموند برک تا سارا پیلن)

 نویسنده: کوری رابین

 ترجمه: اکبر معصوم‌بیگی

انتشارات: موسسه انتشارات نگاه

تعداد صفحات: 386 صفحه