قلمرو رفاه

شهر چگونه زنانه می‌شود

نقش زنان در نظام‌های بازنمایی فضای شهری در جامعه

16 مهر 1404 | 11:17 مرور فرهنگ
در کتاب «زنانه شدن شهر» به مناسبات زن و شهر از منظر زنانه شدن فضاهای شهری پرداخته شده است؛ زیرا به باور نویسنده فضای امروز شهر تهران زنانه شده و زنان با پیشروی آرام حضورشان را در شهر تثبیت میکنند.

 نویسنده بر این عقیده است که شهروندان تهرانی روزانه شاهد حضور زنان درعرصههای گوناگون اداری، بازار، آموزشی و فراغتیاند. رمزگذاری و رمزگشایی شهر به دست این زنان، به زنانه شدن فضای شهر انجامیده است. بنابراین نمیتوان تغییرات زنانه شدن یکصد سال اخیر در فضاهای شهری را نادیده انگاشت.

 از سوی دیگر، امروزه نهتنها فضاهای سکونتگاهی، بلکه فضاهای تجاری، فراغتی، آموزشی و انواع فضاهای شهری در ایران به طور تصاعدی دائما زنانهتر میشوند و زنان از طریق حضور خود در فضاها و همچنین دستکاری و مداخله در آن به شیوههای آشکار و پنهان به رمزگشایی از فضاها میپردازند. امروزه زنان نقش تعیینکنندهای در نظامهای بازنمایی فضای شهری در جامعه دارند.

زنان از طرق مختلف هر روز بیش از گذشته در زنانهتر شدن فضاهای بازنمایی شده تاثیر میگذارند. اساس دیدگاه مولف کتاب در دفاع از زنانه شدن فضای شهری در ایران امروز از این واقعیت اجتماعی سرچشمه میگیرد که به طور کلی پیوند ناگسستنی و اجتنابناپذیری میان زن و زندگی بهویژه زندگی شهری امروزی ایران وجود دارد و هرچه زمان پیش میرود، به دلیل مجموعه تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که طی دوران معاصر و مدرن در جامعه جهانی و جهان ایرانی رخ داده، بر اهمیت، جایگاه، نقش و کارکردهای زن در زندگی اجتماعی جامعه شهری و زندگی روزمره شهری افزوده میشود.

نویسنده زنانه شدن را در افزوده شدن کارکردها، نقشها و اهمیت زنان در فرایندهای تولید، توزیع و کاربست فضاهای شهری بهویژه کلانشهری تفسیر میکند، بنابراین پیوند دوسویه میان کردارهای فضایی و کردارهای جنسیتی در جامعه شهری و کلانشهری امروزی در ایران تشدید شده و به نحو بارزی قابل مشاهده است.

فصل اول کتاب با عنوان زنانه شدن شهر به مثابه مساله با مقدمه و طرح مساله آغاز میشود و پس از پرداختن به اهمیت بحث، ملاحظات نظری و مفهومی و روششناسانه را دربر میگیرد. در فصل دوم با عنوان پیشروی آرام و پیشروی انقلابی زنان در فضاهای شهری، تاریخ زنانه شدن فضاهای شهری مورد بررسی قرار میگیرد و به حضور زنان در فضاهای شهری امروز، خیابانها، مدارس و دانشگاهها میپردازد.

زنانه شدن شهر

نویسنده: نعمتالله فاضلی

ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی

تعداد صفحات: 99 صفحه