سفر سورئال به جهان پست‌مدرن

خرگیوش اولین فیلم مانی باغبانی در مقام کارگردان، روایتگر ماجرای سه دوست به نام‌های آرش (بابک حمیدیان)، بابک (سیامک انصاری) و بهنود (جواد عزتی) است که با مصرف قرص‌های روانگردان، شبی متفاوت را سپری می‌کنند.

پدر آرش سرطان دارد و برای همین به خارج از کشور رفته ‌است. دوستان او بابک و بهنود، برای اینکه او غم پدرش را فراموش کند و افسرده نشود قرص‌های شادی مصرف می‌کنند. در خلاصه داستان فیلم با تاثیر از ترانه معروف پاپ ایرانی آمده است، هیچ شبی مثل امشب نیست...

خرگیوش که با انجام برخی اصلاحات مجوز نمایش دریافت کرد فیلمی فانتزی و دیالوگ‌محور است که در آن بیننده شاهد موقعیت‌هایی طنزگونه است. طنز فکر شده فیلم که در دیالوگ‌ها نهفته شده، بسیار قابل تامل‌تر از فیلم‌های کمدی سطحی است که سعی دارند با شوخی‌های سخیف مخاطب را به هر حربه‌ای که شده بخندانند. شوخی‌های فیلم خرگیوش لایه‌های فلسفی دارد، بنابراین فراتر از چند شوخی لحظه‌ای است.

از سوی دیگر میزانسن‌های فیلم خلاقانه و همسو با هدف کارگردان است و دکوپاژی تمیز و یکدست باعث شده تا فیلمبرداری کار به دل بنشیند. خرگیوش از نظر فنی و بصری قوی عمل کرده و نماهای چشم‌نوازی را رقم زده است. بدون شک یکی از مهمترین دلایل شکل‌گیری تصاویر چشم‌نواز طراحی صحنه و لباس است که توانسته با تم فلسفی فیلم همسو باشد.

فیلم در فرم و ساختارروایی خود واجد نوعی شادابی و رنگ‌آمیزی و قاب‌بندی‌های هنری و زیبایی‌شناسانه است. خرگیوش یکی از متفاوت‌ترین کمدی‌های سینمای ایران چه از لحاظ فرم و چه از حیث مضمون و پیرنگ است. بر این اساس، رویکرد و پرداخت آن در سینمای ایران، نوگرایانه است و تعلیق‎ها و گره‎های کوتاه و پر تعداد فیلمنامه همراه با ریتم و تمپو سریع، بازنمایی از جهان پر سرعت امروز است.

چنانکه بابک حمیدیان، در این فیلم شخصیت‎محور، توانسته است مخاطب را از طریق ذهن آرش وارد فضای سوررئالیستی فیلم کند و با اندیشه پرتلاطم و ناآرام او روبه‌رو ‎سازد. نوعی پوچی که در تجربه فردی و جمعی شخصیت‌های دیگر قصه نیز قابل ردیابی است و مخاطب با همذات‌پنداری به آن می‌خندد. خرگیوش قصه آدم‌هایی است که به لذت‌های لحظه‌ای و سطحی تن داده‌اند و بی‌خیالی را تنها راه گریز از فکر و خیال‌های آزاردهنده هر روزه و مصائب زندگی می‌دانند.

رفتار و منش همه آنها برساخته از همین موقعیت است. خرگیوش را می‌توان فیلم فضا و اتمسفر هم دانست، به این معنا که بیشتر بر فضاسازی موقعیت درونی و بیرونی شخصیت‌هایش و ترسیم اتمسفری که بر این کمدی فانتزی حاکم است تاکید دارد. همچنین خرگیوش را می‌توان فیلمی کمدی در بستری فانتزی دانست زیرا از همه اشکال کمدی بهره می‌برد و در نهایت به موقعیتی می‌رسد که ناشی از تضادهای درونی شخصیت‌های فیلم در جهانی پست‌مدرن است؛ جهانی که در یک دور باطل بیهوده‌گی است.

خرگیوش فیلمی بکر و جسور است که در آن فیلمساز سعی می‌کند با تغییر نام قرص‌های روانگردان به قرص‌های تدبیر و امید، کنایه‌ای سیاسی بزند و درونمایه‌های سیاسی را برای مخاطبان به شیوه‌ای طنزآمیز به نمایش بگذارد. در عین حال با میزگرد‌های نمادگونه‌ای که آدم‌های فیلم برگزار می‌کنند، به نقد اجتماعی می‌پردازد. خرگیوش به نقد وابستگی به فضای مجازی، شیوع موادمخدر، شادی‎های زودگذر، دروغ، دورویی و ضعف روابط اجتماعی می‌پردازد.

 فیلم از مردمانی سخن می‌گوید که ادعای روشنفکری دارند و درباره‌ هر چیزی اظهارنظر می‌کنند، در حالی‌که اطلاعات‌شان نه در عمق بلکه در سطح است. در عین حال، زندگی یک معمار را در لایه‎ای از داستان خود دنبال می‎کند که نشانه‎ کار او هر روز در مقابل دیدگان همه است، اما در بنا کردن و معماری زندگی کوچک خود مستاصل شده است.

پزشکی را روایت می‌کند که می‎خواهد درمانی برای درد انسان‎ها پیدا کند اما از واقعیت وجودی خود فرار می‎کند و از عهده‎ کوچکترین مشکلات زندگی‎اش نیز برنمی‎آید. مسائلی همچون قضاوت، رانندگی و شرایط هنرمندان امروز و غیره، هر کدام در گفت‌و‌گوهای شخصیت‌های فیلم مطرح و مورد نقد قرار می‌گیرند. همچنین وجود تابلو‌های لبخند ژکوند و جیغ در طراحی صحنه خانه و پوشیدن لباسی شبیه به فیلسوفان یونان و رنگ‌‌بندی‌های سیاه و سفید در بک‌گراند اکثر نماها به نقد فلسفی- اجتماعی خرگیوش یاری می‌رسانند. خرگیوش به زبان ساده یک اثرآبزورد است؛ اثری که می‌خواهد وضعیت انسان مدرن را به چالش بکشد.

خرگیوش

کارگردان: مانی باغبانی

نویسنده: مانی باغبانی

بازیگران: مینا ساداتی، بابک حمیدیان، سیامک انصاری، جواد عزتی، پانته‌آ سیروس، همایون ارشادی، امید روحانی، ملیکا شریفی‌نیا، مانیا علیجانی

سال ساخت: 1395