زنگ خطر فقر آموزشی: 110 هزار کودک ایرانی بازمانده از تحصیل

در دهه‌های گذشته و متعاقب گسترش انواع مختلف مدارس خصوصی، غیردولتی و غیرانتفاعی، حق آموزش و پرورش در کشور تا حدود زیادی از طبقات فرودست و فقیر جامعه سلب شده است. در این خصوص، ماه گذشته احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: «تاکنون 110 هزار کودک بازمانده از تحصیل در کل کشور در مقطع ابتدایی شناسایی شده‌اند که از این تعداد 55 هزار و 65 کودک تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، به گونه‌ای که 36 هزار و 16 کودک تحت پوشش بهزیستی، 25 هزار و 332 کودک تحت پوشش کمیته امداد و 8 هزار و 277 کودک تحت پوشش هر دو نهاد است». میدری در ادامه گفت: در طرح شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل مقطع ابتدایی در کشور بعد از اینکه آموزش و پرورش کد ملی 136 هزار کودک را اعلام کرد با مشکل جدی در برقراری تماس با خانواده این کودکان مواجه بودیم، اما با تلاش‌های وزارت رفاه دسترسی به این کودکان امکان‌پذیر شده است. این طرح از شهریورماه 95 آغاز شد. او افزود: فقر کودکان بدترین شکل فقر است. اگر کودک از داشتن مدرسه و تغذیه مناسب محروم باشد، فقیر می‌ماند و وظیفه سیاستگذاران این است که عوامل را شناسایی و در جهت رفع آن قدم‌های اساسی بردارند. وی یادآور شد: شورایی با عنوان انسداد مبادی بی‌سوادی در دولت تدبیر و امید آغاز به کار کرد تا تصویر روشنی از علت مدرسه نرفتن کودکان ارائه شود. در تابستان سال 95 به این نتیجه رسیدیم که چگونه کودکان را شناسایی کنیم. سرانجام مشخص شد که 136 هزار کودک بیرون از مدرسه هستند و از طریق سامانه یارانه‌ها شماره تماس آنها را به دست آوردیم تا از طریق بهزیستی با آنها تماس حاصل کنیم، اما شماره تماس‌های ارائه شده از سازمان هدفمندی یارانه‌ها درست نبود و به همین خاطر دکتر ربیعی با وزیر ارتباطات تماس گرفت تا شماره‌های این افراد در اختیارمان قرار گیرد.

میدری تاکید کرد: اپراتورها در ابتدا نسبت به در اختیار قرار دادن شماره‌ها مقاومت و ارائه آن را خلاف قانون اعلام کردند، اما با مساعدت دکتر فیروزآبادی این کار عملیاتی شد. او در ادامه تاکید کرد: اطلاعات 92 هزار و 393 کودک و سرپرست آنها تکمیل و مشخص شد که  55 هزار نفر از این کودکان تحت پوشش نهادهای حمایتی کمیته امداد و بهزیستی  هستند؛ به طوری‌که حدود 38 هزار کودک تحت پوشش بهزیستی  25 هزار تحت پوشش کمیته امداد و 8 هزار تحت پوشش هردو نهاد قرار دارند که اسامی این کودکان به سازمان‌ها جهت بررسی علل بازماندگی از تحصیل اعلام شد. وی افزود: 49 درصد این کودکان را پسران و 51 درصد را دختران تشکیل می‌دهند و بیشتر کودکان در رنج سنی 10 تا 12 سال هستند و سهم بازماندگی از تحصیل در مناطق شهری بیشتر از کودکان روستایی است.

میدری با اشاره به طراحی سایت «مشق ما» جهت پاسخ به این سوال که چرا کودکان بازمانده از تحصیل هستند، بیان داشت: به کمک موسسه نیکوکاری رعد الغدیر که مجهز به سیستم متمرکز تماس تلفنی و ضبط مکالمات است، تماس با  این کودکان آغاز شد و نتیجه این تماس‌ها این بود که 30 درصد این کودکان به دلیل فقر، 27 درصد به دلیل معلولیت، 14 درصد به خاطر زندگی در خارج از کشور و 6 درصد به علت دوری از مدرسه از تحصیل در مدارس باز مانده‌اند. وی تاکید کرد برای حمایت از این کودکان با انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با موسسات خیریه و کلینیک‌های مددکاری در 5 استان که بیشترین سهم را در کودکان بازمانده از تحصیل دارد مقرر شد که این کودکان در سال جدید جهت ثبت‌نام به آموزش و پرورش معرفی شوند. معاون رفاه اجتماعی وزارت کار این استان‌ها را سیستان و بلوچستان، خوزستان، تهران و کرمان اعلام کرد.

با توجه به افزایش تعداد و میزان کودکان بازمانده از تحصیل که منابع غیررسمی آن را میلیونی می‌دانند، باید دید که وزارت رفاه در شناسایی و بازگرداندن این کودکان به تحصیل موفق خواهد شد یا نه.