یارانه داروهای خاص در صادرات؛ حقیقت پشت مصوبه دولت

انتشار خبری مبنی بر «حذف یارانه دارویی بیماری‌های خاص، مزمن و صعب‌العلاج» موجی از نگرانی را ایجاد کرد و با این اقدام، دارو گران و مردم مجبورند هزینه بیشتری را برای دارو و درمان خود بپردازند.

انتشار خبری در رسانه‌ها و پوشش آن در شبکه‌های مجازی موجی از نگرانی را میان مخاطبان این رسانه‌ها به وجود آورد. «حذف یارانه دارو برای بیماری‌های خاص و مزمن». انتشار خبری با این تیتر چنانچه صحت داشته باشد، موجب گران‌تر شدن دارو و هزینه‌های درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج می‌شود و آنها را با گرفتاری‌های زیادی روبرو می‌کرد. در حالی که طرح تحول سلامت که در دوران دولت یازدهم اجرا شد، همواره یکی از دستاوردهای عظیم خود را کاهش سهم هزینه بیماران از کل هزینه درمان می‌داند. این مساله بارها توسط وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح شده که با اجرای طرح تحول سلامت، سهم بیماران از هزینه‌های درمان در بیمارستان‌های دولتی به 10 درصد و در مناطق روستایی و عشایری و افرادی که تحت تکفل بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی هستند این سهم به 5 درصد می‌رسد. اما اگر خبر حذف یارانه دارو آن‌گونه که در ابتدا مطرح شد صحیح باشد، با گران‌تر شدن دارو نه تنها این هدف طرح تحول سلامت محقق نمی‌شود، بلکه مشکلات زیادی برای بیماران ایجاد می‌شود. از سوی دیگر هزینه‌های کمر‌شکن دارو و درمان از جمله هزینه‌هایی است که همواره از آنها به عنوان هزینه‌هایی یاد می‌شود که می‌تواند یک خانواده را به زیر خط فقر ببرد. براساس آمارهای اعلام شده، سالانه 7 درصد بیمارانی که متحمل هزینه‌های سنگین و گران‌قیمت سلامت می‌شوند، به زیرخط فقر سقوط می‌کنند. همچنین بی‌تردید بیمارانی هم وجود دارند که با پرداخت سهم‌شان از هزینه‌های درمان، گردش اقتصادی خانواده‌هایشان دچار چالش شده و به دهک‌های اقتصادی پایین‌تر تنزل می‌کنند.

چندی قبل هیات دولت به پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت و به استناد تبصره 2 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، فهرست کالاهای یارانه‌ای را تصویب کرد. بر این اساس 3 کالای اساسی گندم، آرد و نان به همراه انواع واکسن، شیر‌خشک، کیسه خون و داروهای ساخته شده برای بیماری‌های خاص جزو کالاهای یارانه‌ای تعیین شدند. اما در مصوبه جدید داروهای ساخته شده برای بیماری‌های خاص، مزمن و صعب‌العلاج و داروهای مشمول یارانه از فهرست قبلی حذف شد. گفتنی است انواع حامل‌های انرژی مانند بنزین، گازوییل، نفت سفید، گاز مایع، نفت کوره، سوخت هوایی نیز جزو کالاهای یارانه‌ای، طبقه‌بندی شده‌ و صادرات آنها منوط به کسب مجوزهای لازم از وزارت نفت است.

اما مشاور وزیر بهداشت در پی انتشار اخباری مبنی بر «خروج داروهای بیماران خاص از فهرست کالاهای یارانه‌ای تاکید کرد: هیچ اتفاق جدیدی در زمینه پوشش بیمه‌ای داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج نیفتاده و وزارت بهداشت نیز بخشنامه جدیدی در این مورد نداشته است. عباس زارع‌نژاد در توضیح بخشنامه اخیر دولت و اخباری با مضمون خروج داروهای بیماران خاص از فهرست کالاهای مشمول یارانه، افزود: «هیچ بخشنامه‌ای با هدف کاهش پوشش بیمه‌ای، تغییر در قیمت و گران شدن دارو یا تغییر در تولید آن صادر نشده و وزارت بهداشت برنامه‌ای در این حوزه نداشته و بخشنامه‌ای نیز در این مورد صادر و یا ابلاغ نشده است.»

همچنین معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو تأکید کرد: «با توجه به نگرانی‌هایی که در انعکاس مصوبه هیات دولت در خصوص داروی بیماران خاص ایجاد شده، باید توجه داشت: این مصوبه در خصوص «صادرات» اقلامی است که به صورت مستقیم یارانه دریافت می‌کنند.»

غلامرضا اصغری افزود: صادرکنندگان این اقلام باید قبل از اقدام به صادرات آنها، یارانه دریافتی را به دولت برگردانند. چون دارو مشمول دریافت مستقیم یارانه نمی‌شود از مصوبه دولت حذف شده، بنابراین پوشش بیمه‌ای داروهای بیماران خاص، مزمن و صعب‌العلاج بدون تغییر، همچون گذشته ادامه خواهد داشت و افزایشی در پرداخت هزینه دارویی این‌گونه بیماران ایجاد نشده و این مصوبه ارتباطی به حمایت‌های بیمه‌ای از این بیماران ندارد.

بنابراین به گفته مسئولان، آنچه در رسانه‌ها تحت عنوان حذف یارانه دارو برای مصرف‌کنندگان و خریداران داخلی دارو منتشر شده پایه واقعی ندارد و یارانه تولید داروهای صعب العلاج حذف نشده، بلکه فقط داروهای خاص از فهرست کالاهای یارانه‌ای برای صادرات حذف شده‌اند. به این معنا که کالاهای مندرج در فهرست اقلام یارانه‌ای برای صادرات، باید از دستگاه مربوط، مجوز لازم را دریافت کنند. به عنوان مثال برای صادرات گازوییل باید هزینه یارانه در نظر گرفته شده تولید این محصول با وزارت نفت، تسویه و بعد از تسویه امکان صادرات محصول مورد نظر وجود دارد. در صورت عدم تسویه، صادرات کالا قاچاق محسوب می‌شود.